Παράλειψη σε κυρίως περιεχόμενο.

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (Ε)

Ευχαριστίες


Η δημιουργία του παρόντος μαθήματος στηρίχθηκε σε δωρεά της Επιτροπής Κληροδοτήματος της Παγκρητικής Ενώσεως Αμερικής. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας προς την Επιτροπή Κληροδοτήματος της Παγκρητικής Ενώσεως Αμερικής για τη γενναιόδωρη υποστήριξή της στο έργο και τον σκοπό του Mathesis.

Περιγραφή του μαθήματος

Έχουν περάσει 120 χρόνια από την ημέρα που μια ομάδα σφουγγαράδων από τη Σύμη ανακάλυψε τυχαία ένα αρχαίο ναυάγιο έξω από τα Αντικύθηρα. Ανάμεσα στα ευρήματα, αυτό που αναμφίβολα αιχμαλωτίζει το ενδιαφέρον του κοινού και της επιστημονικής κοινότητας είναι ο περίφημος Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Περισσότερο από 2.000 χρόνια μετά από την κατασκευή του, ο μηχανισμός που σήμερα θεωρείται ο αρχαιότερος γνωστός αστρονομικός υπολογιστής έχει αποκαλύψει πολλά από τα μυστικά του. Κατά τον καθηγητή Γιάννη Σειραδάκη «ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων αποτελεί για την τεχνολογία ότι η Ακρόπολη για την αρχιτεκτονική». Ακόμα όμως υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα που εξακολουθούν να μας εξάπτουν την περιέργεια και την φαντασία. Στο μάθημα αυτό, μεταξύ άλλων θα εξερευνήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του Μηχανισμού και τα τεχνολογικά θαύματα που κρύβει, θα συζητήσουμε για τους εκπληκτικούς αστρονομικούς υπολογισμούς που πραγματοποιούσε, θα προσπαθήσουμε να τον αναπαραστήσουμε μέσα από πιστά αντίγραφα και θα διαβάσουμε μαζί το «εγχειρίδιο χρήσης» του. Κυρίως όμως, θα κάνουμε ένα νοητό ταξίδι από την αρχαία ελληνική τεχνολογία του 2ου αιώνα π.Χ. στις σημερινές επιστημονικές μελέτες, από τις αρχαιολογικές έρευνες των αρχών του περασμένου αιώνα στις πιο πρόσφατες ενάλιες ανασκαφές και από το μικρό νησί των Αντικυθήρων στα ουράνια φαινόμενα που μελετούσαν οι πρόγονοί μας.

Διδάσκων

Γιάννης Σειραδάκης

Ο Γιάννης Σειραδάκης (1948-2020) γεννήθηκε στα Χανιά. Τις εγκύκλιες καθώς και τις πανεπιστημιακές σπουδές του (πτυχίο Φυσικής) τις τελείωσε στην Αθήνα. Οι μεταπτυχιακές σπουδές του (MSc. και PhD) στην Αστρονομία, έγιναν στo Πανεπιστήμιο του Manchester, Μ. Βρετανία. Εργάστηκε ερευνητικά στο Max-Planck-Institüt für Radioastronomie (Βόννη), στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο San Diego. Το 1985 εκλέχθηκε Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το 1995 εξελίχθη στη θέση του Καθηγητή, θέση που κατείχε μέχρι τη συνταξιοδότησή του, στις 31 Αυγούστου 2015. Το Δεκέμβριο 2015, με απόφαση της Συγκλήτου, του απενεμήθη ο τίτλος του Ομότιμου Καθηγητή του ΑΠΘ. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλάμβαναν μελέτες σχετικές με Αστέρες Νετρονίων, Ουδέτερο Υδρογόνο σε γαλαξίες, το Κέντρο του Γαλαξία μας, Μεταβλητούς Αστέρες, Ήλιο, Σελήνη και Αρχαιοαστρονομία.

Δημοσίευσε μόνος του ή σε συνεργασία τρία διδακτικά βιβλία, άλλα βιβλία σχετικά με την αστρονομία, άρθρα σε Συνέδρια και συνολικά πάνω από 100 πρωτότυπες ερευνητικές (κυρίως) και άλλες εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά ή τόμους. Επίβλεψε Διδακτορικές Διατριβές, οργάνωσε ή συμμετείχε σε πολλά διεθνή συνέδρια και εκπροσώπησε τη χώρα μας σε διεθνή ψηφίσματα και μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα (OPTICON, ILIAS, CRAF, κ.α.). Συμμετείχε ως μέλος ή Πρόεδρος σε πολλές εθνικές ή διεθνείς επιτροπές ή ερευνητικά προγράμματα και διετέλεσε Γραμματεύς ή Πρόεδρος στην Εθνική Αστρονομική Επιτροπή και στην Ελληνική Αστρονομική Εταιρεία. Το 2011 εξελέγη Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστρονομίας του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, θέση στην οποία υπηρέτησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας Pulsar Science in Europe (PULSE), η οποία το 2005 τιμήθηκε με το υψηλότερο βραβείο Descartes της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ι. Σειραδάκης υπήρξε μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας η οποία πρωτοστάτησε στην πρόσφατη διερεύνηση και αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για το Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Θεωρείται ως ένας εκ των πλέον ειδικών για το Μηχανισμό, τόσο στην Ελλάδα, όσο και διεθνώς και έδωσε περισσότερες από 200 επιστημονικές ή εκλαϊκευτικές διαλέξεις στη χώρα μας και στο εξωτερικό με θέμα το Μηχανισμό των Αντικυθήρων.

Eπιμέλεια Μαθήματος - Σχεδιασμός Εξεταστικού Υλικού

Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού

Η Δρ. Φιόρη – Αναστασία Μεταλληνού εργάζεται στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, όπου είναι υπεύθυνη σε θέματα Επικοινωνίας της Επιστήμης, στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου. Έλαβε Πτυχίο Φυσικής και Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Φυσική Ατμόσφαιρας και Περιβάλλοντος από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στην Θεσσαλονίκη. Στην Διδακτορική Διατριβή της ασχολήθηκε με την «Ανάπτυξη και Εξασθένηση Μαγνητικών Καταιγίδων στο Γεωδιάστημα». Έχει συνεργαστεί με το Centre d’étude des Environnements Terrestre et Planetaires, στο Παρίσι, το Heliophysics Science Division NASA’s Goddard Space Flight Center, Greenbelt, MD, στις ΗΠΑ και την Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Εργαστήριο Υπολογιστικών Συστημάτων, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Eργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το ερευνητικό της υπόβαθρο αφορά στην προσομοίωση επιτάχυνσης φορτισμένων σωματιδίων στην γήινη μαγνητόσφαιρα κατά τη διάρκεια μαγνητικών καταιγίδων.

Έχει λάβει πτυχίο μονωδίας από το Ωδείο Μουσικοί Ορίζοντες, στην Αθήνα και έχει φοιτήσει στην Σχολή Μελοδραματικής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Χρησιμοποιεί τον ήχο και την μουσική ως μέσο επικοινωνίας και διδασκαλίας της Αστρονομίας. Δίνει διαλέξεις και αρθογραφεί με σκοπό την δημόσια κατανόηση της αστρονομίας και διαστημικής φυσικής προς τους μαθητές και το ευρύ κοινό.

Εθελόντριες βοηθοί μαθήματος

Φώτω Καλογεροπούλου (fkalogeropoulou), Εργοθεραπεύτρια.
Σοφία Ριζοπούλου (sOFIArIZOPOULOU), Αρχιτέκτονας Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Συντελεστές

Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος
Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου
Προγραμματισμός Ασκήσεων: Ειρήνη Μαγειροπούλου
Υποτιτλισμός: Σοφία Πέτσα

Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε τον χειμώνα του 2018 στο στούντιο του Mathesis στο Ηράκλειο.

Αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές του

Κατά την πρώτη φορά που προσφέρθηκε το μάθημα οι φοιτητές του (587 απαντήσεις) αξιολόγησαν το μάθημα από τα ερωτηματολόγια εξόδου ως εξής:

Είστε ικανοποιημένος απ' αυτό που μάθατε σε σχέση μ' αυτό που περιμένατε;

Πολύ ικανοποιημένος: 74%
Ικανοποιημένος: 24%
Λίγο ικανοποιημένος: 2%
Καθόλου ικανοποιημένος: 0%

Έγραψαν για το μάθημα

Τα λέει τόσο όμορφα και φαίνεται η αγάπη του για το αντικείμενο! Τον είχα ως καθηγητή και είναι πολύ όμορφο να τον ξαναβλέπω να διδάσκει. Μπράβο σε όσους βοήθησαν στη δημιουργία αυτού του μαθήματος!.
-Δέσποινα Α.


Ευχαριστούμε για την προσφορά. Ειδικά για τη συγκεκριμένη που είναι και η τελευταία (;) παρουσίαση στην "μικρή οθόνη" του κ. Γιάννη Σειραδάκη. Συγκινητικό να τον παρακολουθείς ξανά στα "έδρανα" μετά από τόσα χρόνια.
-Δημήτρης Π.


Εξαιρετικό Αντικείμενο - Απολαυστικές Διαλέξεις. Ευγνώμων για ακόμη μια "γνωσιακή ευωχία"!
-Βασίλης Τ.


Και μόνο που μας ξαναδόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τον Γιάννη Σειραδάκη είναι αρκετό για να κάνει το σύντομο αυτό ταξίδι υπέροχο! Τόσο συγκινητικό!
-Μαρία Σ.



Με τη δική σας υποστήριξη συνεχίζουμε


Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετέχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Στα περισσότερα μαθήματα θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοση της βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, εφόσον βέβαια την δικαιούστε έχοντας εξασφαλίσει την απαιτούμενη ελάχιστη επίδοση του 50%. Για τους ανέργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν. Από την πλευρά μας θεωρούμε αυτό το μικρό αντίτιμο ως την αναγκαία συμβολή σας για τη συνέχιση της λειτουργίας ενός θεσμού που υπηρετεί δημόσιους σκοπούς χωρίς να δέχεται ούτε ένα ευρώ –άμεσης ή έμμεσης– κρατικής ενίσχυσης. Βασίζεται μόνο σε δωρητική στήριξη —η οποία καλύπτει πλέον μόνο ένα μικρό μέρος των ετήσιων δαπανών του— και εθελοντική εργασία. Η συνέχιση της λειτουργίας του Mathesis απαιτεί λοιπόν και τη δική σας ενεργό στήριξη. Σε αυτό το πνεύμα θεωρούμε αναγκαίο πριν τη συμμετοχή σας στην τελική εξέταση του μαθήματος να αναλάβετε μια ηθική δέσμευση απέναντι στο Mathesis. Ότι αν ολοκληρώσετε επιτυχώς το μάθημα και δικαιούστε τη βεβαίωση παρακολούθησης, θα καταβάλετε το αντίτιμο των 20€ για την απόκτησή της, έστω κι αν δεν έχει μια προφανή χρησιμότητα για σας. Ένα μικρό βήμα για σας, μια αναγκαία συνθήκη όμως για τη δυνατότητα του Mathesis να σας προσφέρει την ποιότητα μαθημάτων που σας προσέφερε μέχρι τώρα.

Σημαντική προσθήκη: Σας ενημερώνουμε επίσης ότι όσοι δεν έχουν εκπληρώσει την ηθική δέσμευση που έχουν αναλάβει σε περισσότερα από 2 μαθήματα των οποίων οι προθεσμίες πληρωμής έχουν λήξει, στα νέα μαθήματα που τυχόν παρακολουθήσουν δεν θα έχουν πρόσβαση στην τελική τους εξέταση, υπό τον όρο βέβαια ότι η μη τήρηση της δέσμευσής τους συνεχίζεται.

  1. Κωδικός Μαθήματος

    ΑΕΠ4
  2. Λήξη Μαθήματος

  3. Προσπάθεια

    15 ώρες
  4. Διάρκεια

    3 εβδομάδες
  5. Υπότιτλοι

    Ελληνικά
  6. Παρακολούθηση

    Δωρεάν
  7. Κόστος Βεβαίωσης

    20€
Enroll