Περιγραφή του μαθήματος

Με ποιους τρόπους μπορεί η φιλοσοφική σκέψη να συμβάλει στην αντιμετώπιση ηθικών διλημμάτων του ιδιωτικού και του δημόσιου βίου; Τι θα έλεγε ο Καντ για το πώς πρέπει να πράξουμε σε δύσκολες περιστάσεις, όπως για παράδειγμα όταν καλούμαστε να αποφασίσουμε για το αν ένας συγγενής μας που βρίσκεται σε μη αναστρέψιμο κώμα θα υποβληθεί ή όχι σε ευθανασία; Ποια θα ήταν η ενδεδειγμένη στάση μας απέναντι σε πρόσφυγες που ζητούν άσυλο στη χώρα μας σύμφωνα με τη διδασκαλία του ωφελιμισμού; Πώς εννοεί ο Αριστοτέλης την ευδαιμονία και ποιες αρετές θα έπρεπε να καλλιεργήσουμε για να την προσεγγίσουμε; Υπάρχουν σταθερά κριτήρια για το τι σημαίνει να πράττει κανείς σωστά και να ζει καλά και, αν ναι, μπορούν να μας χρησιμεύσουν σε μια εποχή κλιματικής κρίσης και ραγδαίας ανάπτυξης της ψηφιακής τεχνολογίας; Ποιες αξίες θα μας καθοδηγήσουν, ποιες αρχές και ποιους κανόνες θα εφαρμόσουμε;

Το μάθημα αυτό προσπαθεί να απαντήσει σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω αποτελώντας συνάμα μια συνοπτική εισαγωγή στη σύγχρονη ηθική φιλοσοφία. Αναλύονται βασικές έννοιες σχετικές με ηθικές αξίες, αρχές, και αρετές και περιγράφεται η αναζήτηση από τους φιλοσόφους θεωριών για την αποτίμηση της ηθικής ορθότητας και για την καθοδήγηση των πράξεων. Παρόλο που επιλέγεται μια συστηματική και όχι ιστορική προσέγγιση, η παρουσίαση των κυριότερων ηθικών αντιλήψεων βασίζεται και σε εκτενείς αναφορές στα αρχικά μοντέλα που πρότειναν οι μεγάλοι στοχαστές του παρελθόντος. Αναπτύσσονται επιχειρήματα υπέρ και κατά των διαφορετικών θεωριών, προτείνεται ο έλεγχος και η συγκριτική τους αξιολόγηση καθώς και ο συνδυασμός των λειτουργικότερων στοιχείων τους. Διερευνώνται επίσης περισσότερο αφηρημένες φιλοσοφικές έννοιες που μπορούν να επιτρέψουν τη θεμελίωση και την καλύτερη δικαιολόγηση των κανονιστικών τοποθετήσεων. Το μάθημα ολοκληρώνεται με την κριτική εξέταση παραδειγμάτων πρακτικών εφαρμογών των εναλλακτικών αρχών και θεωριών σε διάφορα πεδία της βιοηθικής, όπως τα ζητήματα της ευθανασίας και των αμβλώσεων.