Ψηφιακός ανθρωπισμός (Νέο)
Περιγραφή του μαθήματος
Πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια αναστοχαστική τέχνη του βίου, όταν στην καθημερινή ζωή εκχωρούμε αβίαστα τη διαχείριση των επιλογών και τη λήψη αποφάσεων σε αλγορίθμους για ν’ ανακουφιστούμε από το άχθος της πληθωριστικής ελευθερίας; Στο μάθημα συζητούνται τα θεμελιώδη γνωρίσματα της εικονιστικής κοινωνίας, εστιάζοντας στον ριζικό μετασχηματισμό του εαυτού και των κοινωνικών σχέσεων κατά την ψηφιοποίησή τους. Θα εξετάσουμε τον εαυτό ως υβρίδιο ψηφιακού και ενσώματου εαυτού και πώς η ελευθερία του εικονιστικού υποκειμένου, ενός νέου ανθρωπολογικού τύπου, διευρύνθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να καθίσταται πλέον άχθος, με αποτέλεσμα να εκχωρεί σε αλγορίθμους τη διαχείρισή της. Επιπλέον, θα δούμε πώς διαμορφώνεται η ψηφιακή εικόνα εαυτού, διεκδικώντας την αναγνώριση μέσω της ορατότητάς της στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Τέλος, θα εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά ενός ψηφιακού ανθρωπισμού ως πρόταγμα αυτογνωσίας που διερευνά τι συνιστά την ανθρωπινότητα, υπερασπιζόμενος μια σχετική ή, ίσως και, την ύστατη αυτονομία του ανθρώπου, τόσο έναντι των αλγορίθμων όσο επίσης έναντι της ψηφιακής εικόνας εαυτού. Με την παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση:
- Να στοχαστούν κριτικά την παρουσία τους στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης.
- Να κατανοήσουν καλύτερα τις έννοιες ορατότητα, προσοχή, αναγνώριση και ελευθερία επιλογής ως κεντρικά γνωρίσματα της εικονιστικής κοινωνίας.
- Να αντιλαμβάνονται πληρέστερα τη σχέση μεταξύ αυτονομίας, ψηφιακής εικόνας και αλγορίθμων.
Διδάσκων
Θεοφάνης Τάσης
Ο Θεοφάνης Τάσης γεννήθηκε το 1976 στο Μόναχο όπου και μεγάλωσε. Διδάσκει Σύγχρονη Πρακτική Φιλοσοφία στο Alpen-Adria-Universität στην Αυστρία και είναι επισκέπτης καθηγητής στο Universität St. Gallen στην Ελβετία. Διετέλεσε Stanley J. Seeger Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton, Marie Curie Fellow στο Université Saint-Louis στις Βρυξέλλες και Erasmus Fellow στο Freie Universität Berlin. Η έρευνά του αφορά τη σχέση πολιτικής, ηθικής και ανθρώπινης αναβάθμισης με επίκεντρο τις έννοιες εικόνα, θνητότητα και τέχνη του βίου. Τα έργα του Πολιτικές του Βίου: Η Ειρωνεία (Εκδόσεις Ευρασία, 2012) και Καστοριάδης: Μια Φιλοσοφία της Αυτονομίας (Εκδόσεις Ευρασία, 2007) έχουν βραβευθεί με το Καυταντζόγλειο βραβείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ το Ψηφιακός Ανθρωπισμός: Εικονιστικό Υποκείμενο και Τεχνητή Νοημοσύνη (Εκδόσεις Αρμός, 2019) ήταν υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου 2020. Στα ελληνικά κυκλοφορούν ακόμη τα έργα του: Εν Μέση Οδώ (Εκδόσεις Αρμός, 2023), Φιλοσοφία της Ανθρώπινης Αναβάθμισης (Εκδόσεις Αρμός, 2021), Πολιτικές του Βίου ΙΙ: Η Επιμέλεια Εαυτού στην Εικονιστική Κοινωνία (Εκδόσεις Αρμός, 2017), Φάρμακον (Εκδόσεις Ευρασία, 2011) και οι ποιητικές συλλογές Φυσιολογικά Ευρήματα (Εκδόσεις Κέδρος, 2001) και Απογεύματα στον Καπιταλισμό (Εκδόσεις Τυπωθήτω, 2009). Το μεταφραστικό του έργο περιλαμβάνει βιβλία των Martin Heidegger, John Stewart Mill, Αλέξανδρου Νεχαμά και Roberto Mangabeira Unger.
Εθελόντριες βοηθοί μαθήματος
Φώτω Καλογεροπούλου (fkalogeropoulou), Εργοθεραπεύτρια.
Σοφία Ριζοπούλου (sOFIArIZOPOULOU), Αρχιτέκτονας, Υποψήφια Διδάκτωρ ΕΜΠ.
Συντελεστές
Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος
Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου
Προγραμματισμός Ασκήσεων: Ειρήνη Απέργη, Δημήτρης Βουδούρης
Υποτιτλισμός: Σοφία Πέτσα
Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2023 στα studio του Mathesis στο Ηράκλειο.
Ως εικονίδιο του μαθήματος επιλέχθηκε μία εικόνα από το Freepik.