Περιγραφή του μαθήματος
Πιστεύουμε δεν είναι υπερβολή ο ισχυρισμός ότι η Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων είναι ο ακριβέστερος τομέας της Σύγχρονης Φυσικής. Το Καθιερωμένο Πρότυπο της Σωματιδιακής Φυσικής είναι μια θεωρία που περιγράφει με ενοποιημένο τρόπο τα στοιχειώδη σωμάτια και τις αλληλεπιδράσεις τους. Πρόκειται αναμφισβήτητα για ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της επιστήμης διαχρονικά. Αρκεί να αναφέρουμε ότι όλα τα πειράματα που λαμβάνουν χώρα σήμερα στα εργαστήρια φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων σε όλο τον κόσμο, επαληθεύουν καθημερινά και με εντυπωσιακή ακρίβεια όλες τις προβλέψεις της θεωρίας. Ό,τι έχει υπολογιστεί πειστικά στα πλαίσια της θεωρίας αυτής επιβεβαιώνεται και πειραματικά με εντυπωσιακή ακρίβεια.
Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι ακριβώς η μελέτη του Καθιερωμένου Προτύπου της Σωματιδιακής Φυσικής. Συγκεκριμένα, θα εξηγήσουμε ποιοι ξέρουμε σήμερα ότι είναι οι θεμελιώδεις δομικοί λίθοι της ύλης και ποιοι είναι οι νόμοι που διέπουν τις αλληλεπιδράσεις τους. Επίσης, θα παρουσιάσουμε σημαντικά στοιχεία της μεθοδολογίας τόσο στη θεωρητική όσο και στην πειραματική έρευνα του μικροκόσμου.
Τέλος, θα αναφερθούμε με κάποια λεπτομέρεια σε συγκεκριμένες ιδιοφυείς θεωρητικές ιδέες και εντυπωσιακά πειράματα σταθμούς, με σκοπό αφ’ ενός να καταδείξουμε πώς με τη συνέργεια θεωρίας και πειράματος οδηγηθήκαμε στη σημερινή γνώση, και αφ’ ετέρου να σας μεταφέρουμε έστω και λίγο από το μεγαλείο της ανακάλυψης στη σύγχρονη ιστορία της Φυσικής.
Προαπαιτούμενα
Φυσική και μαθηματικά λυκείου.
Διδάσκων
Θεόδωρος Τομαράς
Ο Θεόδωρος Τομαράς (1953-2021) έλαβε πτυχίο Φυσικής από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και διδακτορικό από το Harvard University. Από το 1988 κατείχε καθηγητική θέση στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου δίδαξε Σύγχρονη Φυσική, Θεωρία Βαρύτητας, Κοσμολογία, Φυσική Στοιχειωδών Σωματιδίων και Κβαντική Θεωρία Πεδίων. Εργάστηκε ως ερευνητής στην ομάδα του καθηγητή M. Gell-Mann στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, ως επίκουρος καθηγητής στο Rockefeller University της Νέας Υόρκης και ως επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure του Παρισιού και στο CERN.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιελάμβαναν τη Φυσική Υψηλών Ενεργειών, την Κοσμολογία και την μελέτη σολιτονίων στη σωματιδιακή φυσική και τη φυσική συμπυκνωμένης ύλης, ενώ στο επίκεντρο της έρευνάς του βρέθηκε η προσπάθεια επίλυσης του μυστηρίου του Σκοτεινού Σύμπαντος.
Eθελοντής βοηθός μαθήματος:
Κώστας Νικολάου (gus614), Σμήναρχος (ε.α) Πολεμικής Αεροπορίας, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΤΕ.
Συντελεστές
Βιντεοσκόπηση, μοντάζ, και προγραμματισμός ασκήσεων μαθήματος: Μηνάς Θεοδωράκης
Η βιντεοσκόπηση έγινε στο στούντιο του Mathesis στο Ηράκλειο, το χειμώνα του 2017-2018.
Με τη δική σας υποστήριξη συνεχίζουμε
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετέχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Στα περισσότερα μαθήματα θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοση της βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, εφόσον βέβαια την δικαιούστε έχοντας εξασφαλίσει την απαιτούμενη ελάχιστη επίδοση του 50%. Για τους ανέργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν. Από την πλευρά μας θεωρούμε αυτό το μικρό αντίτιμο ως την αναγκαία συμβολή σας για τη συνέχιση της λειτουργίας ενός θεσμού που υπηρετεί δημόσιους σκοπούς χωρίς να δέχεται ούτε ένα ευρώ –άμεσης ή έμμεσης– κρατικής ενίσχυσης. Βασίζεται μόνο σε δωρητική στήριξη —η οποία καλύπτει πλέον μόνο ένα μικρό μέρος των ετήσιων δαπανών του— και εθελοντική εργασία. Η συνέχιση της λειτουργίας του Mathesis απαιτεί λοιπόν και τη δική σας ενεργό στήριξη. Σε αυτό το πνεύμα θεωρούμε αναγκαίο πριν τη συμμετοχή σας στην τελική εξέταση του μαθήματος να αναλάβετε μια ηθική δέσμευση απέναντι στο Mathesis. Ότι αν ολοκληρώσετε επιτυχώς το μάθημα και δικαιούστε τη βεβαίωση παρακολούθησης, θα καταβάλετε το αντίτιμο των 20€ για την απόκτησή της, έστω κι αν δεν έχει μια προφανή χρησιμότητα για σας. Ένα μικρό βήμα για σας, μια αναγκαία συνθήκη όμως για τη δυνατότητα του Mathesis να σας προσφέρει την ποιότητα μαθημάτων που σας προσέφερε μέχρι τώρα.
Σημαντική προσθήκη: Σας ενημερώνουμε επίσης ότι όσοι δεν έχουν εκπληρώσει την ηθική δέσμευση που έχουν αναλάβει σε περισσότερα από 2 μαθήματα των οποίων οι προθεσμίες πληρωμής έχουν λήξει, στα νέα μαθήματα που τυχόν παρακολουθήσουν δεν θα έχουν πρόσβαση στην τελική τους εξέταση, υπό τον όρο βέβαια ότι η μη τήρηση της δέσμευσής τους συνεχίζεται.
Αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές του
Κατά την πρώτη φορά που προσφέρθηκε το μάθημα οι φοιτητές του (116 απαντήσεις) αξιολόγησαν το μάθημα από τα ερωτηματολόγια εξόδου ως εξής:
Είστε ικανοποιημένος απ' αυτό που μάθατε σε σχέση μ' αυτό που περιμένατε;
Πολύ ικανοποιημένος: 53%
Ικανοποιημένος: 34%
Λίγο ικανοποιημένος: 11%
Καθόλου ικανοποιημένος: 2%
