Εβδομάδα 1: Στις ρίζες του νεοελληνικού θεάτρου
1.1 Η παρακμή του θεάτρου στον ελληνικό Μεσαίωνα
1.1.1 Η παρακμή του θεάτρου στην ελληνόφωνη Ανατολή
1.1.2 Φάσματα του θεάτρου στους ελληνικούς Μέσους Χρόνους (Α'): Ο «Χριστός Πάσχων»
1.1.3 Φάσματα του θεάτρου στους ελληνικούς Μέσους Χρόνους (Β'): Ο «Κυπριακός Κύκλος των Παθών»
1.2 Το θέατρο της Κρητικής Αναγέννησης και τα αριστουργήματα του Χορτάτζη
1.2.1 Το ιστορικό πλαίσιο: η ενετοκρατούμενη Κρήτη του 16ου και του 17ου αιώνα
1.2.2 Το θέατρο στην Κρήτη του 16ου αιώνα: ο Τζώρτζης Χορτάτζης
1.2.3 Η τραγωδία «Ερωφίλη» του Χορτάτζη
1.2.4 Το ποιμενικό δράμα «Πανώρια» του Χορτάτζη
1.2.5 Η κωμωδία «Κατζούρμπος» του Χορτάτζη
1.2.6 Γλώσσα και στιχουργία του Χορτάτζη
1.3 Το θέατρο της Κρητικής Αναγέννησης πέρα από τον Χορτάτζη
1.3.1 Το κρητικό θέατρο πέρα από τον Χορτάτζη (Α'): «Η Θυσία του Αβραάμ»
1.3.2 Το κρητικό θέατρο πέρα από τον Χορτάτζη (Β'): η τραγωδία και η κωμωδία
Εβδομάδα 2: Το νεοελληνικό θέατρο από την Τουρκοκρατία ως τα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας
2.1 Το ελληνόφωνο θέατρο στα Επτάνησα: 17ος-19ος αιώνας
2.1.1 Το ελληνόφωνο θέατρο στα Επτάνησα (Α'): 17ος αιώνας
2.1.2 Το ελληνόφωνο θέατρο στα Επτάνησα (Β'): 18ος αιώνας
2.1.3 Το ελληνόφωνο θέατρο στα Επτάνησα (Γ'): η επτανησιακή κωμωδία του 18ου αιώνα
2.2 Το ελληνόφωνο θέατρο στο Αιγαίο και στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες: 17ος- 19ος αιώνας
2.2.1 Το ιησουιτικό θέατρο στον ελληνόφωνο χώρο (Α'): το ιστορικό πλαίσιο
2.2.2 Το ιησουιτικό θέατρο στον ελληνόφωνο χώρο (Β'): δραματουργία και παράσταση
2.2.3 Το ελληνόφωνο θέατρο στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Α'): η φαναριώτικη κωμωδία
2.2.4 Το ελληνόφωνο θέατρο στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Β'): τα «Κορακιστικά» του Ιακωβάκη Ρίζου Νερουλού
2.3 Το ελληνόφωνο θέατρο του Διαφωτισμού
2.3.1 Το ελληνόφωνο θέατρο του Διαφωτισμού: το αρχαιοπρεπές δράμα (Α')
2.3.2 Το ελληνόφωνο θέατρο του Διαφωτισμού: το αρχαιοπρεπές δράμα (Β')
2.4 Το πατριωτικό δράμα τον καιρό της Επανάστασης
2.4.1 Το πατριωτικό δράμα (Α'): Οδησσός και Βουκουρέστι
2.4.2 Το πατριωτικό δράμα (Β'): μητροπολιτική Ελλάδα
2.5 Η κωμωδία και το αστικό δράμα πριν και μετά την Ανεξαρτησία
2.5.1 Η κωμωδία στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα (Α'): ο Μολιέρος του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων
2.5.2 Η κωμωδία στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα (Β'): διασκευές του Μολιέρου
2.5.3 Η κωμωδία στο πρώτο μισό του 19ου αιώνα (Γ'): η «Βαβυλωνία» και ο απόηχός της
2.5.4 Το αστικό οικογενειακό δράμα
Εβδομάδα 3: Το θέατρο στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος: 19ος αιώνας
3.1 Θέατρα και θίασοι στη μετεπαναστατική Ελλάδα έως το τέλος του 19ου αιώνα
3.1.1 Πρώτα δείγματα οργανωμένης θεατρικής ζωής μετά την Ανεξαρτησία (Α')
3.1.2 Πρώτα δείγματα οργανωμένης θεατρικής ζωής μετά την Ανεξαρτησία (Β')
3.1.3 Από τα μπουλούκια, στους πρώτους επαγγελματικούς θιάσους
3.1.4 Η γνωριμία με το ευρωπαϊκό θέατρο στις δεκαετίες του 1860 και του 1870
3.1.5 Προς ένα επαγγελματικό ελληνικό θέατρο στο τέλος του 19ου αιώνα (Α')
3.1.6 Προς ένα επαγγελματικό ελληνικό θέατρο στο τέλος του 19ου αιώνα (Β')
3.2 Προς ένα εθνικό δράμα: η δραματουργία στη μετεπαναστατική Ελλάδα έως το τέλος του 19ου αιώνα
3.2.1 Το ιστορικό δράμα (Α'): Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
3.2.2 Το ιστορικό δράμα (Β'): Δημήτριος Βερναρδάκης
3.2.3 Το ιστορικό δράμα (Γ'): ο Σπυρίδων Βασιλειάδης και η μετάβαση στο ηθογραφικό δράμα
3.3 Το ηθογραφικό θέατρο στο τέλος του 19ου αιώνα
3.3.1 Το ποιμενικό δράμα
3.3.2 Η ηθογραφική κωμωδία
3.3.3 Το κωμειδύλλιο (Α')
3.3.4 Το κωμειδύλλιο (Β')
3.3.5 Η Αθηναϊκή Επιθεώρηση
Εβδομάδα 4: Η πορεία προς την ωριμότητα: το ελληνικό θέατρο στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα (Μέρος Α')
4.1 Προς ένα επαγγελματικό θέατρο: Το Εθνικό Θέατρο και η Νέα Σκηνή
4.1.1 Το Εθνικό (Βασιλικό) Θέατρο: 1901-1908
4.1.2 Το Εθνικό (Βασιλικό) Θέατρο: το δραματολόγιο και τα «Ορεστειακά»
4.1.3 Η Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου (1901-1906)
4.1.4 Το ρεπερτόριο της Νέας Σκηνής: δυσκολίες, συμβιβασμοί, αποτυχία
4.2 Η ελληνική δραματουργία σε διάλογο με την ευρωπαϊκή
4.2.1 Ο βεντετισμός και οι συνέπειές του
4.2.2 Προς μια νέα θεατρική γραφή (Α'): Γρηγόριος Ξενόπουλος
4.2.3 Προς μια νέα θεατρική γραφή (Β'): Αργύρης Εφταλιώτης, Γιάννης Ψυχάρης
4.2.4 Προς μια νέα θεατρική γραφή (Γ'): Γιάννης Καμπύσης
4.2.5 Προς μια νέα θεατρική γραφή (Δ'): Παντελής Χορν
4.2.6 Προς μια νέα θεατρική γραφή (Ε'): Σπύρος Μελάς
4.2.7 Προς μια νέα θεατρική γραφή (ΣΤ'): Νίκος Καζαντζάκης
4.2.8 Η Αθηναϊκή Επιθεώρηση στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα
Εβδομάδα 5: Η πορεία προς την ωριμότητα: το ελληνικό θέατρο στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα (Μέρος Β')
5.1 Το ελληνικό θέατρο ωριμάζει: η εποχή του επαγγελματισμού
5.1.1 Οι πρώτες δραματικές σχολές και ο Φώτος Πολίτης
5.1.2 Οι Δελφικές Εορτές του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού
5.1.3 Το Εθνικό Θέατρο: η δεύτερη φάση (1930-). Ο Φώτος Πολίτης και ο Δημήτρης Ροντήρης
5.2 Η νεοελληνική δραματουργία του Μεσοπολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου
5.2.1 Το νέο ιστορικό δράμα (Α'): Βασίλης Ρώτας
5.2.2 Το νέο ιστορικό δράμα (Β'): Άγγελος Τερζάκης
5.2.3 Το νέο ιστορικό δράμα (Γ'): Γιώργος Θεοτοκάς
5.2.4 Οι κωμωδίες του Γιώργου Θεοτοκά
5.2.5 Η νεοελληνική κωμωδία στις δεκαετίες 1940-1960
Εβδομάδα 6: Το νεοελληνικό θέατρο στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα
6.1 Δύο πόλοι του μεταπολεμικού θεάτρου: το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης
6.1.1 Το αρχαίο δράμα στο Εθνικό Θέατρο της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου
6.1.2 Ο Κάρολος Κουν (Α'): η Λαϊκή Σκηνή
6.1.3 Ο Κάρολος Κουν (Β'): το Θέατρο Τέχνης και η αποστολή του
6.1.4 Ο Κάρολος Κουν (Γ'): οι παραστάσεις του Κουν στο Θέατρο Τέχνης
6.1.5 Ο Κάρολος Κουν (Δ'): παραστάσεις αρχαίου δράματος
6.2 Η μεταπολεμική δραματουργία και ο Ιάκωβος Καμπανέλλης
6.2.1 Νέοι Έλληνες θεατρικοί συγγραφείς στο Θέατρο Τέχνης
6.2.2 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Α'): πρώτες δραματουργικές απόπειρες
6.2.3 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Β'): τρία (νεο)ρεαλιστικά έργα
6.2.4 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Γ'): αντισυμβατικοί πειραματισμοί
6.2.5 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Δ'): πολιτικό θέατρο
6.2.6 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Ε'): αναζήτηση νέων δρόμων I
6.2.7 Ιάκωβος Καμπανέλλης (ΣΤ'): αναζήτηση νέων δρόμων II
6.2.8 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Ζ'): ο διάλογος με την αρχαία τραγωδία
6.2.9 Ιάκωβος Καμπανέλλης (Η'): θέατρο και μεταθέατρο
6.3 H μεταπολεμική δραματουργία πέρα από τον Καμπανέλλη
6.3.1 Δημήτρης Κεχαΐδης και Ελένη Χαβιαρά
6.3.2 Λούλα Αναγνωστάκη
6.3.3 Βασίλης Ζιώγας
6.3.4 Γιώργος Σκούρτης
6.3.5 Μάριος Ποντίκας (Α')
6.3.6 Μάριος Ποντίκας (Β')
6.3.7 Γιώργος Διαλεγμένος
6.3.8 Το ελληνικό θέατρο μετά τον Κουν
Το μάθημα αυτό μπορείτε να το παρακολουθήσετε στον δικό σας ρυθμό. Αυτό σημαίνει πως όλα τα βίντεο και τα βαθμολογούμενα τεστ είναι ήδη διαθέσιμα. Συνεπώς, έχετε τη δυνατότητα να παρακολουθήσετε τις διαλέξεις και να υποβάλετε τα τεστ σε όποιον χρόνο εσείς επιλέξετε από την επίσημη ημερομηνία έναρξης του μαθήματος έως και την ημερομηνία λήξης του, στις 30 Ιουνίου.
Το μάθημα απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, μπορείτε δηλαδή να εγγραφείτε χωρίς να υπάρχει κάποιο προαπαιτούμενο.
Επίσης, είναι βιντεοσκοπημένο και ασύγχρονο. Μπορείτε, συνεπώς, να το παρακολουθήσετε στην πλατφόρμα μας τις ημέρες και ώρες που επιθυμείτε. Έχει διάρκεια έξι εβδομάδων, τις οποίες μπορείτε να δείτε στο πρόγραμμά σας.
Πέρα από το διδακτικό υλικό, το μάθημα περιλαμβάνει εβδομαδιαία τεστ και μία τελική εξέταση. Η συμπλήρωση των τεστ γίνεται και αυτή στο δικό σας πρόγραμμα και είναι βεβαίως στη δική σας ευχέρεια. Αν όμως επιθυμείτε την έκδοση βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, θα χρειαστεί να συμμετάσχετε στην τελική εξέταση και στα περισσότερα τουλάχιστον τεστ.
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετάσχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Εάν επιθυμείτε τη βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης, θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοσή της, μετά την υποβολή της τελικής σας εξέτασης. Εάν δεν υποβάλετε την τελική σας εξέταση –ή αν την υποβάλετε, αλλά δεν περάσετε το μάθημα– δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση πληρωμής.
Αν έχετε ήδη λογαριασμό στο Mathesis, αρκεί να συνδεθείτε στο Mathesis με το email που έχετε ήδη δηλώσει και, στη συνέχεια, να εγγραφείτε στο μάθημα. Αν δεν έχετε λογαριασμό στο Mathesis, θα χρειαστεί προηγουμένως να δημιουργήσετε έναν. Αν τυχόν χρειαστείτε βοήθεια για την εγγραφή σας στο μάθημα ή στην πλατφόρμα του Mathesis, μπορείτε να δείτε εδώ τις σχετικές οδηγίες.
Έγραψαν για το μάθημα
Ευχαριστώ πολύ τον κ. Λιαπή που παρουσίασε τόσο ευχάριστα το μάθημα και το παρακολούθησα χωρίς να χάσω λεπτό από τις εισηγήσεις του.
-Ιωάννης Ι.
Μέσω του μαθήματός του, ο κ. Λιαπής, όπως και όλοι οι υπόλοιποι διδάσκοντες αλλά και οι συνεργάτες του Mathesis, δίνει την ευκαιρία σ' εμάς που αγαπάμε τη δια βίου μάθηση όχι μόνο να αποκτήσουμε γνώσεις που θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο –αν όχι αδύνατο– να προσεγγίσουμε διαφορετικά, μα και να μπούμε στη διαδικασία της κατανόησης γνωστικών αντικειμένων ξένων ως προς τις σπουδές και την επαγγελματική ενασχόλησή μας.
-Ελένη Μ.
Σας ευχαριστώ ειλικρινά, κύριε Λιαπή, για την κατατοπιστικότατη και ενδελεχή παρουσίαση του θέματός σας με τις τόσο ακριβείς και διεισδυτικές σας παρατηρήσεις, που έβαιναν πέρα από την παράθεση των τόσο άγνωστων (για μένα) στοιχείων.
-Κώστας Κ.
Ευχαριστώ κι εγώ τον κ. Λιαπή, όχι μόνο για το πολύ ενδιαφέρον περιεχόμενο του μαθήματος αλλά και για την πολύ καλά προετοιμασμένη, σωστά διατυπωμένη και καθαρά αρθρωμένη παρουσίασή του, που συνέβαλε στην απρόσκοπτη και απολαυστική παρακολούθησή του. Πρόκειται για καθηγητικά προσόντα διόλου αμελητέα και διόλου δεδομένα.
-Ιωάννα Μ.
Ήταν ένα συνοπτικό, εξαιρετικά διαρθρωμένο και σχολιασμένο μάθημα, που μου συμπλήρωσε πολλά κενά που είχα πάνω στο ελληνικό θέατρο και που σίγουρα θα ξαναμελετήσω. Δηλώνω ευγνώμων που σας παρακολούθησα, σας ευχαριστώ θερμά!
-Γεώργιος Κ.
Ευχαριστώ τον κ. Λιάπη για την ενδιαφέρουσα "ματιά" που μας έδωσε πάνω στο νεοελληνικό θέατρο. Γνωρίσαμε πάρα πολλά θεατρικά έργα∙ τα περισσότερα άγνωστα για μένα, ιδιαίτερα τα έργα και οι συντελεστές των πρώιμων χρόνων. Το εξαιρετικό αυτό μάθημα προσέφερε μία πραγματικά συμπυκνωμένη –αλλά και σε κάποια σημεία αναλυτικότερη– παρουσίαση της ιστορίας του θεάτρου στη νεοελληνική κοινωνία.
-Καλλινίκη Θ.
Και αυτός ο κύκλος μαθημάτων ήταν εκπληκτικός, με τον κ. Λιαπή να έχει αποβάλει το «άγχος του φακού» και να απολαμβάνει τη μετάδοση της γνώσης (τυχεροί οι φοιτητές σας!), κάτι που νομίζω εισπράξαμε κι εμείς σε υψηλότατο βαθμό. Ευχαριστούμε, Μathesis, που για άλλη μια φορά μάς δώσατε την ευκαιρία της γνώσης! Ευχαριστούμε, ομάδα των εθελοντών του Μathesis, που εκπονήσατε για εμάς το δύσκολο έργο της απομαγνητοφώνησης! Ευχαριστούμε, κ. Λιαπή, που για άλλη μια φορά μάς ταξιδέψατε με γλαφυρό τρόπο στον κόσμο του θεάτρου.
-Ηλιάνα Σ.
Θα ήθελα θερμά να ευχαριστήσω τον διδάσκοντα κ. Λιαπή καθώς και την ομάδα του Μathesis για αυτήν τη θαυμάσια ευκαιρία να παρακολουθήσουμε ένα τόσο ενδιαφέρον θέμα. Κύριε Λιαπή, ήταν εξαιρετική η μελέτη σας, με στοιχεία ιδιαίτερα διαφωτιστικά πάνω στο θέμα του νεοελληνικού θεάτρου και της εξέλιξής του. Μη διστάσετε να συνεχίσετε το ωραίο ταξίδι με ένα ακόμα ενδιαφέρον μάθημα!
-Δέσποινα Λ.