Περιγραφή του μαθήματος
Αυτό το πρώτο μέρος του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας υπογραμμίζει, καταρχάς, τη βασική σημασία της τεχνολογίας σε κάθε πολιτισμό καθώς και την ιδιαίτερη θέση που παίρνει στη μυθολογία των λαών. Αυτή η εναρκτική θέση τεκμηριώνεται στην περίπτωση της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας με αναφορά στα ομηρικά έπη και στην ευρύτερη ελληνική μυθολογία.
Κατόπιν, αρχίζει μια λεπτομερής παρουσίαση των επιμέρους τεχνολογιών, ξεκινώντας από τις πιο αρχέγονες, όπως την ξυλουργική, την κεραμουργία και τη μεταλλουργία. Για κάθε μια από αυτές δίνονται στοιχεία από την αρχαία ελληνική γραμματεία και σύντομες περιγραφές των εφαρμοζόμενων αντίστοιχων τεχνικών μεθόδων. Ειδικότερα βέβαια για τη μεταλλουργία, αναπτύσσεται η κύρια πηγή τεχνικοοικονομικής ανάπτυξης των Αθηνών, που ήταν το Λαύριο.
Ακολουθούν οι επόμενες, κατά σειράν εμφάνισης, στην εξέλιξη του ανθρώπου τεχνολογίες, οι οποίες σήμερα θα ονομάζονταν τεχνολογίες του πολιτικού μηχανικού: κατά πρώτον, περιγράφονται οι οικοδομικές μέθοδοι, κατόπιν οι τύποι των γεφυρών οι οποίες στην ελληνική αρχαιότητα ήταν παλαιότερα μεν ξύλινες, αργότερα δε λίθινες με χρήση και του θόλου. Ακολουθεί μία περιγραφή γεωτεχνολογιών (θεμελιώσεις, πάσσαλοι, τοίχοι αντιστήριξης, βελτιώσεις εδαφών) και το μέρος αυτού του μαθήματος ολοκληρώνεται με λεπτομερή αναφορά στα λιμενικά έργα της ελληνικής αρχαιότητας καθώς και στις διώρυγες που είχαν διανοίξει οι Έλληνες, για την εξυπηρέτηση του μεγάλης εκτάσεως εμπορίου στη Μεσόγειο όπως και για τις πολεμικές τους ανάγκες.
Διδάσκων
Θεοδόσιος Τάσιος
Ο Θεοδόσιος Π. Τάσιος, Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τουρίνου (Ιταλία), είναι επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Λιέγης, του Πανεπιστημίου του Νανκίν, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, του Πανεπιστημίου Κύπρου, της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πάντειου Πανεπιστημίου και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Εχρημάτισε πρόεδρος διεθνών επιστημονικών ενώσεων και εμπειρογνώμων του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρίας καθώς και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 500 επιστημονικές εργασίες και 60 βιβλία σε διάφορες γλώσσες. Τον Σεπτέμβριο 2013 τού απενεμήθη το International Award of Merit in Structural Engineering από τη Διεθνή Ένωση Γεφυρών και Κατασκευών (IABSE) στη Ζυρίχη. Το 17ο παγκόσμιο αντισεισμικό συνέδριο (Ιαπωνία 2020) τον περιέλαβε μεταξύ των Legendary Old Masters. Στο Mathesis έχει διδάξει 2 μαθήματα, ενώ το νέο του βιβλίο «Πρακτικά προβλήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας (Εκδόσεις Βιβλιοπωλείου Εστίας) κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2022.
Εθελόντρια βοηθός μαθήματος
Φώτω Καλογεροπούλου (fkalogeropoulou), Εργοθεραπεύτρια.
Συντελεστές
Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος
Μοντάζ: eyeQ
Προγραμματισμός ασκήσεων: Ειρήνη Απέργη, Δημήτρης Βουδούρης
Η βιντεοσκόπηση έγινε το 2018-2019 στα στούντιο του Mathesis στην Αθήνα και το Ηράκλειο Κρήτης.
Αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές του
Κατά την πρώτη φορά που προσφέρθηκε το μάθημα, οι φοιτητές του (500 απαντήσεις) το αξιολόγησαν στα ερωτηματολόγια εξόδου ως εξής:
Είστε ικανοποιημένος απ' αυτό που μάθατε σε σχέση μ' αυτό που περιμένατε;
Πολύ ικανοποιημένος: 60%
Ικανοποιημένος: 33%
Λίγο ικανοποιημένος: 6%
Καθόλου ικανοποιημένος: 1%
Έγραψαν για το μάθημα
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την υπέροχη εμπειρία. Δε φανταζόμουν, όταν ξεκινούσα, πόσο συναρπαστικό θα ήταν το μάθημα. Ο γοητευτικός λόγος του κ. Τάσιου, η πολύπλευρη παρουσίαση του αντικειμένου, η μετάδοση μιας βαθιάς αγάπης για όσα μας δίδασκε ήταν μια υπέροχη, θεραπευτική εμπειρία. Τώρα πια, η ματιά μου πάνω στα αρχαία έργα τέχνης κι αρχιτεκτονικής έχει αλλάξει, βλέπω κι άλλα θαυμαστά που πριν τα αγνοούσα. Αν και δεν έχω καμία σχέση με το αντικείμενο, παρακολούθησα το μάθημα χωρίς πρόβλημα.
-Στρατούλα Θ.
Όμορφο και συναρπαστικό ταξίδι! Το ξεκίνησα με στόχο να μάθω λεπτομέρειες για την τεχνολογία των αρχαίων Ελλήνων, ώστε να τις αξιοποιώ στα μαθήματά μου και να κεντρίζω το ενδιαφέρον των μαθητών μου. Και τελικά έγινα εγώ η... μαθήτρια! Με αφορμή τις ερωτήσεις των τεστ, αναζητούσα συνεχώς πληροφορίες και κατέληξα να μελετώ πάλι και πάλι τα βίντεο με τις διαλέξεις του κ. καθηγητή, να προστρέχω σε διδακτορικές διατριβές, πτυχιακές / μεταπτυχιακές εργασίες και να προσπαθώ να ξεδιαλύνω τεχνικές λεπτομέρειες, να παρακολουθώ βιντεοδιαλέξεις καθηγητών ή ακόμη να μεταφέρω τις απορίες μου περί φυσικής στους συναδέλφους μου φυσικούς στο σχολείο και να προσπαθώ να κατανοήσω τις λύσεις τις οποίες μου υπέδειξαν. Πάλι «μαθήτρια» λοιπόν και ήταν συναρπαστικό!
-Μαρία Κ.
Συγχαρητήρια στον διδάσκοντα που μέσα από αυτό το μάθημά του γνωρίσαμε την αστείρευτη επινοητικότητα και τεχνολογία των Αρχαίων Ελλήνων.
-Θανάσης Β.
Άπειρες ευχαριστίες στον εκπληκτικό Δάσκαλο κ. Τάσιο! Η γλαφυρότητα, η σαφήνεια, το εύρος γνώσεων αλλά και η ταπεινότητα ενός τέτοιου μεγέθους επιστήμονα-φιλόσοφου-ερευνητή έδωσαν στο μάθημα απίστευτο ενδιαφέρον! Παρακολούθησα τις διαλέξεις του απνευστί και κράτησα το πολύτιμο οπτικό υλικό για περαιτέρω μελέτη καθώς και ως... ταξιδιωτικό οδηγό για τις εφεξής επισκέψεις μου στα απίστευτα τεχνολογικά θαύματα των αρχαίων Ελλήνων.
-Νίκη Ζ.
Κύριε καθηγητά, σας ευγνωμονώ για αυτό το μάθημα και για τον τρόπο που με βοηθήσατε, ώστε διάφορες και διαφορετικές γνώσεις και πληροφορίες να οργανωθούν στο μυαλό μου και να αποκτήσουν μια νέα διάσταση.
-Δέσποινα Μ.
Bασικές πληροφορίες, αν αυτό είναι το πρώτο σας μάθημα!
Το μάθημα απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, μπορείτε δηλαδή να γραφτείτε χωρίς να υπάρχει κάποιο προαπαιτούμενο.
To μάθημα είναι βιντεοσκοπημένο και ασύγχρονο. Μπορείτε, συνεπώς, να το παρακολουθήσετε στην πλατφόρμα μας τις ημέρες και ώρες που επιθυμείτε. Έχει διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων και κάθε εβδομάδα προστίθενται νέες ενότητες, τις οποίες μπορείτε, όπως αναφέραμε, να δείτε στο πρόγραμμά σας.
Πέρα από το διδακτικό υλικό, το μάθημα περιλαμβάνει εβδομαδιαία τεστ και μία τελική εξέταση. Η συμπλήρωση των τεστ γίνεται και αυτή στο δικό σας πρόγραμμα, εντός κάποιων εβδομαδιαίων συνήθως προθεσμιών. Η συμμετοχή στα τεστ είναι βεβαίως στη δική σας ευχέρεια. Αν όμως επιθυμείτε την έκδοση βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, θα χρειαστεί να συμμετάσχετε στην τελική εξέταση και στα περισσότερα τουλάχιστον τεστ.
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετάσχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Εάν επιθυμείτε την βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης, θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοσή της, μετά την υποβολή της τελικής σας εξέτασης. Εάν δεν υποβάλετε την τελική σας εξέταση –ή αν την υποβάλετε, αλλά δεν περάσετε το μάθημα– δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση πληρωμής. Για τους άνεργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν.
Αν έχετε ήδη λογαριασμό στο Mathesis, αρκεί να συνδεθείτε στο Mathesis με το email που έχετε ήδη δηλώσει και, στη συνέχεια, να γραφτείτε στο μάθημα. Αν δεν έχετε λογαριασμό στο Mathesis, θα χρειαστεί προηγουμένως να δημιουργήσετε έναν. Αν τυχόν χρειαστείτε βοήθεια για την εγγραφή σας στο μάθημα ή στην πλατφόρμα του Mathesis, μπορείτε να δείτε εδώ τις σχετικές οδηγίες.
