Διδάσκων
Γιάννης Σειραδάκης

Ο Γιάννης Σειραδάκης (1948-2020) γεννήθηκε στα Χανιά. Τις εγκύκλιες καθώς και τις πανεπιστημιακές σπουδές του (πτυχίο Φυσικής) τις τελείωσε στην Αθήνα. Οι μεταπτυχιακές σπουδές του (MSc. και PhD) στην Αστρονομία έγιναν στo Πανεπιστήμιο του Manchester (Μ. Βρετανία). Εργάστηκε ερευνητικά στο Max-Planck-Institüt für Radioastronomie (Βόννη), στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο San Diego. Το 1985 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και το 1995 εξελίχθη στη θέση του Καθηγητή, θέση που κατείχε μέχρι τη συνταξιοδότησή του, στις 31 Αυγούστου 2015. Τον Δεκέμβριο 2015, με απόφαση της Συγκλήτου, του απενεμήθη ο τίτλος του Ομότιμου Καθηγητή του ΑΠΘ. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιελάμβαναν μελέτες σχετικές με Αστέρες Νετρονίων, Ουδέτερο Υδρογόνο σε γαλαξίες, το Κέντρο του Γαλαξία μας, Μεταβλητούς Αστέρες, Ήλιο, Σελήνη και Αρχαιοαστρονομία.
Δημοσίευσε μόνος του, ή σε συνεργασία με άλλους, τρία διδακτικά βιβλία, άλλα βιβλία σχετικά με την Αστρονομία, άρθρα σε Συνέδρια και συνολικά πάνω από 100 πρωτότυπες ερευνητικές (κυρίως) και άλλες εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά ή τόμους. Επέβλεψε Διδακτορικές Διατριβές, οργάνωσε ή συμμετείχε σε πολλά διεθνή συνέδρια και εκπροσώπησε τη χώρα μας σε διεθνή ψηφίσματα και μεγάλα ευρωπαϊκά δίκτυα (OPTICON, ILIAS, CRAF κ.ά.). Συμμετείχε ως μέλος ή Πρόεδρος σε πολλές εθνικές ή διεθνείς επιτροπές ή ερευνητικά προγράμματα και διετέλεσε Γραμματεύς ή Πρόεδρος στην Εθνική Αστρονομική Επιτροπή και στην Ελληνική Αστρονομική Εταιρεία. Το 2011 εξελέγη Διευθυντής του Εργαστηρίου Αστρονομίας του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, θέση στην οποία υπηρέτησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομάδας Pulsar Science in Europe (PULSE), η οποία το 2005 τιμήθηκε με το υψηλότερο βραβείο –το Descartes– της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ι. Σειραδάκης υπήρξε μέλος της διεθνούς ερευνητικής ομάδας που πρωτοστάτησε στην πρόσφατη διερεύνηση και αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Θεωρείτο ως ένας εκ των πλέον ειδικών για τον Μηχανισμό, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, για τον οποίο έδωσε περισσότερες από 200 επιστημονικές ή εκλαϊκευτικές διαλέξεις στη χώρα μας και στο εξωτερικό.
Eπιμέλεια Μαθήματος - Σχεδιασμός Εξεταστικού Υλικού
Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού

Η Δρ. Φιόρη–Αναστασία Μεταλληνού είναι εθνική συντονίστρια διάχυσης Αστρονομίας της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU). Eργάζεται στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, όπου είναι υπεύθυνη σε θέματα Επικοινωνίας της Επιστήμης στο Κέντρο Επισκεπτών Θησείου. Έλαβε Πτυχίο Φυσικής και Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Φυσική Ατμόσφαιρας και Περιβάλλοντος από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στη Θεσσαλονίκη. Στη Διδακτορική Διατριβή της ασχολήθηκε με την «Ανάπτυξη και Εξασθένηση Μαγνητικών Καταιγίδων στο Γεωδιάστημα». Έχει συνεργαστεί με το Centre d’étude des Environnements Terrestre et Planetaires, στο Παρίσι, το Heliophysics Science Division NASA’s Goddard Space Flight Center, Greenbelt, MD, στις ΗΠΑ, και τη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Εργαστήριο Υπολογιστικών Συστημάτων, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Eργάστηκε ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης (ΙΑΑΔΕΤ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το ερευνητικό της υπόβαθρο αφορά στην προσομοίωση επιτάχυνσης φορτισμένων σωματιδίων στη γήινη μαγνητόσφαιρα κατά τη διάρκεια μαγνητικών καταιγίδων.
Έχει λάβει πτυχίο μονωδίας από το Ωδείο "Μουσικοί Ορίζοντες", στην Αθήνα, και έχει φοιτήσει στη Σχολή Μελοδραματικής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης. Χρησιμοποιεί τον ήχο και τη μουσική ως μέσο επικοινωνίας και διδασκαλίας της Αστρονομίας. Δίνει διαλέξεις και αρθογραφεί με σκοπό τη δημόσια κατανόηση της Αστρονομίας και Διαστημικής Φυσικής προς τους μαθητές και το ευρύ κοινό.
Αξιολόγηση του μαθήματος από τους φοιτητές του
Κατά την πρώτη φορά που προσφέρθηκε το μάθημα, οι φοιτητές του (587 απαντήσεις) το αξιολόγησαν από τα ερωτηματολόγια εξόδου ως εξής:
Είστε ικανοποιημένος απ' αυτό που μάθατε σε σχέση μ' αυτό που περιμένατε;
Πολύ ικανοποιημένος: 74%
Ικανοποιημένος: 24%
Λίγο ικανοποιημένος: 2%
Καθόλου ικανοποιημένος: 0%
Έγραψαν για το μάθημα
Τα λέει τόσο όμορφα και φαίνεται η αγάπη του για το αντικείμενο! Τον είχα ως καθηγητή και είναι πολύ όμορφο να τον ξαναβλέπω να διδάσκει. Μπράβο σε όσους βοήθησαν στη δημιουργία αυτού του μαθήματος!
-Δέσποινα Α.
Ευχαριστούμε για την προσφορά. Ειδικά για τη συγκεκριμένη που είναι και η τελευταία (;) παρουσίαση στη "μικρή οθόνη" του κ. Γιάννη Σειραδάκη. Συγκινητικό να τον παρακολουθείς ξανά στα "έδρανα" μετά από τόσα χρόνια.
-Δημήτρης Π.
Εξαιρετικό Αντικείμενο - Απολαυστικές Διαλέξεις. Ευγνώμων για ακόμη μια "γνωσιακή ευωχία"!
-Βασίλης Τ.
Και μόνο που μας ξαναδόθηκε η ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τον Γιάννη Σειραδάκη είναι αρκετό για να κάνει το σύντομο αυτό ταξίδι υπέροχο! Τόσο συγκινητικό!
-Μαρία Σ.
Eβδομάδα 1: Αρχαία Ελληνική Αστρονομία
1.1 Αρχαίοι Έλληνες και αστρονομικές ανακαλύψεις
1.1.1 Τι γνώριζαν οι αρχαίοι Έλληνες
1.1.2 Οι αστρονομικές ανακαλύψεις των αρχαίων Ελλήνων – Αστρονομικά όργανα
1.2 Έλληνες αστρονόμοι
1.2.1 Προσωκρατικοί αστρονόμοι: 8ος-5ος π.Χ. αιώνας
1.2.2 Αστρονόμοι κλασικών χρόνων: 5ος-4ος π.Χ. αιώνας
1.2.3 Αστρονόμοι ελληνιστικής εποχής: 3ος π.Χ.-2ος μ.Χ. αιώνας Ι
1.2.4 Αστρονόμοι ελληνιστικής εποχής: 3ος π.Χ.-2ος μ.Χ. αιώνας ΙI
Εβδομάδα 2: Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Μέρος Α
2.1 Γενικά
2.1.1 Γιατί είναι σημαντικός ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Βασικές λειτουργίες
2.1.2 Το αρχαίο ναυάγιο – Η ανακάλυψη
2.1.3 Το φορτίο – Πρώτες ανακατασκευές
2.2 Ο Μηχανισμός
2.2.1 Cousteau, έρευνα και θραύσματα
2.2.2 Καινοτόμες τεχνικές
2.2.3 Υπολογισμός διαμέτρων – Συναρμολόγηση – Εμπρόσθια πλευρά
2.3 Διερεύνηση
2.3.1 Διερεύνηση πίσω πλευράς – πάνω
2.3.2 Διερεύνηση πίσω πλευράς – κάτω, εκλείψεις
2.3.3 Προσομοίωση της τροχιάς της Σελήνης, τα γρανάζια και οι κλίμακες
Εβδομάδα 3: Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Μέρος Β
3.1 Ημερολόγιο – Παράπηγμα
3.1.1 Εμβόλιμοι μήνες – Εξαιρέσιμες ημέρες – Κορινθιακό ημερολόγιο
3.1.2 Το παράπηγμα
3.2 Σπείρες
3.2.1 Σχήμα των ελίκων, σπείρα του Αρχιμήδη και πρόβλημα της εκκεντρότητας των σπειρών
3.2.2 Οδηγητική καμπύλη
3.2.3 Η εξίσωση του χρόνου
3.3 Επιγραφές – Γρανάζια
3.3.1 Επιγραφές, γρανάζια, ανακατασκευή και γραναζωτοί μηχανισμοί
3.4 Αναφορές
3.4.1 Αρχαίες αναφορές και κοπτικά εργαλεία
3.4.1 Οι ενάλιες ανασκαφές
3.4.1 PhD – Publications – Χρήση
Το μάθημα απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, μπορείτε δηλαδή να εγγραφείτε χωρίς να υπάρχει κάποιο προαπαιτούμενο.
Επίσης, είναι βιντεοσκοπημένο και ασύγχρονο. Μπορείτε, συνεπώς, να το παρακολουθήσετε στην πλατφόρμα μας τις ημέρες και ώρες που επιθυμείτε. Έχει διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων και κάθε εβδομάδα προστίθενται νέες ενότητες, τις οποίες μπορείτε, όπως αναφέραμε, να δείτε στο πρόγραμμά σας.
Πέρα από το διδακτικό υλικό, το μάθημα περιλαμβάνει εβδομαδιαία τεστ και μία τελική εξέταση. Η συμπλήρωση των τεστ γίνεται και αυτή στο δικό σας πρόγραμμα, εντός κάποιων εβδομαδιαίων συνήθως προθεσμιών. Η συμμετοχή στα τεστ είναι βεβαίως στη δική σας ευχέρεια. Αν όμως επιθυμείτε την έκδοση βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, θα χρειαστεί να συμμετάσχετε στην τελική εξέταση και στα περισσότερα τουλάχιστον τεστ.
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετάσχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Εάν επιθυμείτε τη βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης, θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοσή της, μετά την υποβολή της τελικής σας εξέτασης. Εάν δεν υποβάλετε την τελική σας εξέταση –ή αν την υποβάλετε, αλλά δεν περάσετε το μάθημα– δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση πληρωμής.
Αν έχετε ήδη λογαριασμό στο Mathesis, αρκεί να συνδεθείτε στο Mathesis με το email που έχετε ήδη δηλώσει και, στη συνέχεια, να εγγραφείτε στο μάθημα. Αν δεν έχετε λογαριασμό στο Mathesis, θα χρειαστεί προηγουμένως να δημιουργήσετε έναν. Αν τυχόν χρειαστείτε βοήθεια για την εγγραφή σας στο μάθημα ή στην πλατφόρμα του Mathesis, μπορείτε να δείτε εδώ τις σχετικές οδηγίες.
Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος
Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου
Προγραμματισμός Ασκήσεων: Ειρήνη Μαγειροπούλου
Υποτιτλισμός: Σοφία Πέτσα
Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε τον χειμώνα του 2018 στο στούντιο του Mathesis στο Ηράκλειο.
Ως εικονίδιο του μαθήματος επιλέχθηκε φωτογραφία του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ο οποίος εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών.