Ευχαριστίες
Το μάθημα αφιερώνεται στον κ. Στέλιο Ματζαπετάκη –τ. πρόεδρο του Μουσείου Καζαντζάκη, με εξέχουσα μακροχρόνια προσφορά στο κοινό καλό– για την ανεκτίμητη υποστήριξή του στο έργο και τον σκοπό του Mathesis.
Περιγραφή του μαθήματος
Οι Μύθοι του Αισώπου αποτελούν το δεύτερο πιο διαβασμένο βιβλίο παγκοσμίως μετά τη Βίβλο. Αυτή η σειρά από σύντομες ευρηματικές ιστορίες με συχνά αλληγορικό ή και σκωπτικό χαρακτήρα χρησίμευσε, και χρησιμεύει ακόμα, ως ένας ευφάνταστος οδηγός ορθής συμπεριφοράς ηλικίας πολλών αιώνων! Ο Αίσωπος ωστόσο ήταν πολλά παραπάνω από τους μύθους του. Η ζωή του αποτελεί ένα παράθυρο προς άγνωστες πλευρές του αρχαίου κόσμου, όπως τη ζωή των γυναικών και των δούλων. Ο Βίος του Αισώπου, η μόνη βιογραφία δούλου που διασώζεται από την αρχαιότητα, εστιάζει στις κατώτερες τάξεις και περιγράφει την καθημερινή ζωή τους από τη δική τους οπτική, η οποία δεν κρίθηκε άξια καταγραφής από τους διανοούμενους του αρχαίου κόσμου. Στο μάθημα αυτό, θα γνωρίσουμε λοιπόν τη ζωή και τον κόσμο ενός παραμυθά που μαζί με αλεπούδες, λαγούς, λιοντάρια και μυρμήγκια μάς μίλησε με τον πιο απλό και ίσως τον πιο ειλικρινή τρόπο για τους ανθρώπους και τη ζωή.
Διδάσκουσα
Δέσποινα Ιωσήφ
Η Δέσποινα Ιωσήφ είναι ιστορικός της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας, διδάσκει αρχαία ιστορία και θρησκεία στο College Year in Athens και είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του ηλεκτρονικού ιστορικού περιοδικού για την ύστερη αρχαιότητα και τον πρώιμο χριστιανισμό Post Augustum. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Απέκτησε διδακτορικό τίτλο στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (University College London) και μεταδιδακτορικό τίτλο στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, και τα δύο στην αρχαία ιστορία, ως υπότροφος του ΙΚΥ και του Ιδρύματος Ωνάση. Έχει διδάξει στα ακόλουθα ιδρύματα: UCL, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Υπήρξε ιστορικός σύμβουλος στο ντοκιμαντέρ του BBC1 In the Footsteps of St. Paul με παρουσιαστή τον David Suchet. Έχει συγγράψει τα ακόλουθα βιβλία: H Αυλή των Θαυμάτων (ΠΕΚ, 2022), μαζί με τη Μαρώ Τριανταφύλλου, Έγκλειστοι στις Ρωμαϊκές Φυλακές (ΠΕΚ, 2020), Early Christian Attitudes to War, Violence and Military Service (Gorgias Press, 2013), Η Επιληψία στην Αρχαιότητα (ΕΕΕΕ, 2013), Απόκρυφες Πράξεις Παύλου και Θέκλας (Κατάρτι, 2008∙ και αναθεωρημένο: Ηρόδοτος, 2024), μαζί με τη Μαρώ Τριανταφύλλου.
Εθελόντριες βοηθοί μαθήματος
Κατερίνα Πασίση (kpasisi), Eκπαιδευτικός, Kαθηγήτρια της ελληνικής ως ξένης γλώσσας
Αργυρώ Παπαδημητροπούλου (Asimenia), Ιδιωτική υπάλληλος
Λεμονιά Μανώλα (Lemonia9), Εκπαιδευτικός
Εβδομάδα 1: Η ζωή και οι Μύθοι
1.1 Ο Αίσωπος και οι Μύθοι του
1.1.1 Εισαγωγή
1.1.2 Η δημοφιλία των μύθων του Αισώπου στην αρχαιότητα
1.1.3 Ο Αίσωπος
1.1.4 Οι βιογραφίες στην αρχαιότητα και ο «Βίος του Αισώπου»
1.1.5 Η καθημερινή ζωή στην αρχαιότητα
1.1.6 Οι γυναίκες στην αρχαιότητα
1.1.7 Δούλοι, δουλεία και δουλοκτητικός τρόπος παραγωγής στην αρχαιότητα
1.2 O Αίσωπος σύμφωνα με τον βιογράφο του
1.2.1 Τα πρώτα χρόνια, μέρος Α'
1.2.2 Τα πρώτα χρόνια, μέρος Β'
1.2.3 Τα ταξίδια
1.2.4 Το άδοξο (ή το δίκαιο;) τέλος
1.2.5 Συνοψίζοντας
Εβδομάδα 2: Συνθήματα, χρησμοί και θεοί
2.1 Η φωνή των κατώτερων τάξεων στον αρχαίο κόσμο
2.1.1 Ομοθυμαδόν ανεφώνησαν!, μέρος Α'
2.1.2 Ομοθυμαδόν ανεφώνησαν!, μέρος Β'
2.1.3 Υγεία, Αίσωπος και Γαληνός
2.2 Ο θάνατος του Αισώπου στους Δελφούς
2.2.1 Το μαντείο των Δελφών, μέρος Α'
2.2.2 Το μαντείο των Δελφών, μέρος Β'
2.2.3 Ο Αίσωπος και οι παραδοσιακοί θεοί
2.2.4 Ο Αίσωπος και ο χριστιανισμός
Το μάθημα απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη, μπορείτε δηλαδή να εγγραφείτε χωρίς να υπάρχει κάποιο προαπαιτούμενο.
Επίσης, είναι βιντεοσκοπημένο και ασύγχρονο. Μπορείτε, συνεπώς, να το παρακολουθήσετε στην πλατφόρμα μας τις ημέρες και ώρες που επιθυμείτε. Έχει διάρκεια δύο εβδομάδων και κάθε εβδομάδα προστίθενται νέες ενότητες, τις οποίες μπορείτε, όπως αναφέραμε, να δείτε στο πρόγραμμά σας.
Πέρα από το διδακτικό υλικό, το μάθημα περιλαμβάνει εβδομαδιαία τεστ και μία τελική εξέταση. Η συμπλήρωση των τεστ γίνεται και αυτή στο δικό σας πρόγραμμα, εντός κάποιων εβδομαδιαίων συνήθως προθεσμιών. Η συμμετοχή στα τεστ είναι βεβαίως στη δική σας ευχέρεια. Αν όμως επιθυμείτε την έκδοση βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, θα χρειαστεί να συμμετάσχετε στο μεγαλύτερο μέρος του εξεταστικού του υλικού.
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετάσχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Εάν επιθυμείτε τη βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης, θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοσή της, μετά την υποβολή της τελικής σας εξέτασης. Εάν δεν υποβάλετε την τελική σας εξέταση –ή αν την υποβάλετε, αλλά δεν περάσετε το μάθημα– δεν υπάρχει κάποια υποχρέωση πληρωμής.
Αν έχετε ήδη λογαριασμό στο Mathesis, αρκεί να συνδεθείτε στο Mathesis με το email που έχετε ήδη δηλώσει και, στη συνέχεια, να εγγραφείτε στο μάθημα. Αν δεν έχετε λογαριασμό στο Mathesis, θα χρειαστεί προηγουμένως να δημιουργήσετε έναν. Αν τυχόν χρειαστείτε βοήθεια για την εγγραφή σας στο μάθημα ή στην πλατφόρμα του Mathesis, μπορείτε να δείτε εδώ τις σχετικές οδηγίες.
Βιντεοσκόπηση: Έλενα Κολλάτου
Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου
Προγραμματισμός Ασκήσεων: Ειρήνη Απέργη, Δημήτρης Βουδούρης
Υποτιτλισμός: Εθελοντική ομάδα υποτιτλισμού από φοιτήτριες και φοιτητές του Mathesis
Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε την Άνοιξη του 2025 στην Αθήνα.
Ως εικονίδιο του μαθήματος επιλέχθηκε η εικόνα του πίνακα Ο Αίσωπος αφηγείται τους μύθους του (1879) του Johann Michael Wittmer (Wikimedia Commons).
