Σωστό ή Λάθος; Ηθικά διλήμματα τον 21ο αιώνα (Νέο)
Περιγραφή του μαθήματος
Ένας μισαλλόδοξος ομιλητής έχει δικαίωμα να εκφράζεται δημόσια με εχθρότητα απέναντι σε άλλους; Μια χώρα που υπερασπίζεται το έδαφός της απέναντι σε μία στρατιωτική εισβολή οφείλει να σέβεται το δίκαιο του πολέμου; Έχει η κοινωνία το δικαίωμα να αφαιρεί τη ζωή ενός αμετανόητου εγκληματία; Και ένας βαριά άρρωστος άνθρωπος δικαιούται να τερματίσει τη δική του; Άραγε, είναι ηθικά σωστό να τρώμε ζώα;
Η εποχή μας είναι γεμάτη με ηθικά διλήμματα που δημιουργούν εντάσεις στον δημόσιο διάλογο. Η ηθική της τεχνητής νοημοσύνης, η βιοηθική, η κλωνοποίηση, τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης, η ηθική των επιχειρήσεων ακόμα και οι ερωτικές σχέσεις αποτελούν συχνά αντικείμενα έντονης συζήτησης, ενίοτε και φανατισμού.
Στο μάθημα αυτό, θα συζητήσουμε για ηθικά ζητήματα –σύγχρονα αλλά και διαχρονικά– «ρωτώντας» τη γνώμη φιλοσόφων όπως του Καντ, του Τζέρεμυ Μπένθαμ, του Τζον Στιούαρτ Μιλ και του Αριστοτέλη. Θα ακούσουμε τα επιχειρήματα των «αντίπαλων πλευρών», θα εξετάσουμε οπτικές που ενδεχομένως δεν είχαμε σκεφτεί ως τώρα, θα υπερασπιστούμε ορισμένες θέσεις μας και θα αμφισβητήσουμε ίσως κάποιες άλλες. Κυρίως όμως, μακριά από έτοιμες λύσεις, θα αφήσουμε τη φιλοσοφία να μας θυμίσει την ομορφιά της αναζήτησης απαντήσεων.
Διδάσκων
Στέλιος Βιρβιδάκης
O Στέλιος Βιρβιδάκης είναι ομότιμος καθηγητής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ. Σπούδασε Φιλοσοφία στο EKΠΑ, το Πανεπιστημίο Paris I και το Πανεπιστήμιο Princeton.
Εχει διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου, Rennes και Grenoble (Γαλλία), Keio (Ιαπωνία), και Wuhan (Kίνα).
Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται η μονογραφία La robustesse du bien (Éditions Jacqueline Chambon, 1996) [σε εκτενέστερη ελληνική έκδοση, Η υφή της ηθικής πραγματικότητας (Leader Books, 2009)], εγχειρίδια για τη διδασκαλία της φιλοσοφίας στο Λύκειο και πολλά άρθρα σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους, πρακτικά συνεδρίων και φιλοσοφικά λεξικά, για θέματα κυρίως ηθικής φιλοσοφίας, γνωσιολογίας, φιλοσοφίας της θρησκείας και φιλοσοφίας της λογοτεχνίας.
Είναι διευθυντής της Συντακτικής Επιτροπής του φιλοσοφικού περιοδικού Δευκαλίων, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της FISP (Fédération internationale des sociétés philosophiques), μέλος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κοινοβουλίου (European Cultural Parliament) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Φιλοσοφίας (Institut international de philosophie).
Aπό τη Γαλλική κυβέρνηση, του έχει απονεμηθεί ο τίτλος του Chevalier dans l'ordre des Palmes Académiques.
Φιλική συμμετοχή στην ενότητα για την ηθική των επιχειρήσεων
Pingping Fu, Καθηγήτρια Οργανωσιακής Συμπεριφοράς στο Nottingham University Business School China (NUBS China)Εθελόντρια βοηθός μαθήματος
Φώτω Καλογεροπούλου (fkalogeropoulou), ΕργοθεραπεύτριαΣυντελεστές
Βιντεοσκόπηση: Έλενα Κολλάτου
Μοντάζ: Έλενα Κολλάτου
Προγραμματισμός Ασκήσεων: Ειρήνη Απέργη, Δημήτρης Βουδούρης
Υποτιτλισμός: Σοφία Πέτσα
Η βιντεοσκόπηση πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2024 στα studio του Mathesis στην Αθήνα.
Ως εικονίδιο του μαθήματος επιλέχθηκε μία δημιουργία του Cagkan Sayin, ⒸShutterstock.